Thứ Tư, 10 tháng 8, 2011

Đọc lại bài thơ Điểm tựa thế kỷ 20 và nghĩ về điểm tựa của ta trong thế kỷ 21

Gần đây có nhiều ý kiến trao đổi về sức mạnh và lực lượng của Việt Nam trong thế kỷ mới và hoàn cảnh mới. Bước vào hoàn cảnh mới đôi khi cũng làm cho người ta bâng khuâng và dễ đi tới cái vô định, hay cứ "mạnh dạn" bước bừa đi. Các trạng thái đó đều dễ dàng sảy ra và khó dẫn tới thành công.Nguyên nhân chính theo tôi là chúng ta đang thiếu một ĐIỂM TỰA. Một điểm tựa theo đúng nghĩa đen của nó.


Ac- si-met đã nói: Hãy cho tôi điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng cả trái đất lên. Chỉ vậy thôi cũng thấy sức mạnh của điểm tựa rồi. Nhân dịp đi tìm điểm tựa cho chính mình, tôi đã tìm thấy một bài thơ của bác Lê Đức Thọ có tiêu đề Điểm Tựa. Bác Thọ làm bài này vào mùa đông năm 1982 khi đi công tác thăm đơn vị biên phòng đồn Cha Lo 127 gần biên giới Việt - Lào. 
Khi đến thăm, bác Thọ nói:Tôi đến đây nhưng không mang quà cáp gì cả, chỉ có bài thơ này xin tặng mọi người, nhan đề của nó là Điểm Tựa


Nội dung của bài như sau:Hàn thử biểu chỉ độ không
Đêm nay trời rét lắm…
Cái rét biên thùy lạnh buốt thịt da
Cả núi rừng chìm đắm giữa sương khuya
Gió vi vu thổi qua khe cửa nhỏ
Trằn trọc mãi thâu đêm không ngủ
Thương anh nhiều, anh chiến sĩ tôi ơi…

Điểm tựa trên cao, anh đứng giữa đỉnh đồi
Một mảnh áo bông thay nhau khi đổi gác
Súng lạnh buốt tay, mắt hướng về phía trước
Tai lắng nghe từng tiếng động trong đêm…

Tôi nhớ buổi chiều anh cõng tôi lên
Thân tôi yếu, không thể nào leo hết dốc
Mỗi bước anh đi tôi đếm từng nhịp thở
Hai trái tim thì thầm to nhỏ
Hơi ấm lưng anh sưởi ấm cả lòng tôi…

Khau Chỉa đây rồi anh nở nụ cười tươi
Ngồi sát bên anh bao lời tâm sự
Theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc
Xa quê hương đã trọn mấy xuân rồi
Cuộc sống chiến trường năm tháng thêm vui…

Đời chiến sĩ đang còn nhiều khổ cực
Quần áo mỏng manh, cơm có bữa chưa no…
Đường dốc gập ghềnh lắm suối nhiều khe
Đôi lúc hỏng xe hàng không tới được
Gạo sấy khoai mì và bát canh toàn quốc
Nước chấm đại dương cũng đỡ lúc đói lòng…
Cũng có khi thịt ấm chân răng
Nhưng có bữa cơm toàn muối trắng
Sinh hoạt tinh thần còn bao thiếu thốn
Cả năm trời mới được một lần phim…

Báo chí báo đài ít có để xem
Điệu múa lời ca còn xa vời vợi
Ngày lại ngày nghe chim hót đầu non
Cả đơn vị anh không một cây đàn…
Mấy tháng một lần thư nhà mới đến
Mẹ lại bảo về vì mấy sào ruộng khoán
Thiếu bàn tay lao động để tăng gia…

Thư của người yêu… anh mỏi mắt chờ đợi
Mực đã cạn lại thiếu tờ giấy viết
Mối tình thắm cũng có khi phai nhạt
Nhưng thời gian rồi tất cả cũng trôi qua…
Đôi mắt anh nhìn khoảng trời xa
Nói đến anh tôi bỗng cười xòa
Đất nước khó khăn quân thù còn đó
Mộ liệt sĩ năm nào còn xanh ngọn cỏ
Nhưng giờ đây ấm áp nghĩa trang…
Ôi hồn anh là tâm hồn thời đại
Còn khó khăn nào hơn thế nữa không anh…

Tạm biệt anh trong vòng tay siết chặt
Anh hôn tôi một cái hôn thắm thiết
Mắt long lanh như thầm gửi điều gì…
Hạt mưa rơi trên đầu cây ngọn cỏ
Vườn nhà ai đào chớm nở những nụ hoa
Đi giữa dòng đời mà sao lòng cứ băn khoăn day dứt
Làm thế nào để anh được ấm thêm đôi chút…

Cứ mỗi độ gió mùa đông bắc sang
Chắc điểm tựa nay rét nhiều anh nhỉ
Gió ơi gió nhắn đôi lời thủ thỉ
Gửi tới anh bao nỗi nhớ tình thương…



Rõ ràng là bài thơ nói về tình cảm của bác Thọ với các chiến sỹ nơi biên cương. Nhưng ngẫm sâu xa hơn thì đó chính là tình cảm thân thiết gần gũi đầy nhân bản giữa người lãnh đạo, đồng bào và chiến sỹ. Tôi chợt nghĩ tới  ĐIỂM TỰA của mình. Chắc hẳn đó là biết ơn và chia xẻ trách nhiệm, chia xẻ hạnh phúc. 

Rồi tôi lại nghĩ tới điểm tựa của chúng ta trong thế kỷ mới. Điểm tựa giờ đây có thể không là những con dốc cheo leo mà thay vào đó là muôn trùng sóng dữ. Có biết bao điểm tựa như vậy và cần biết bao điểm tựa trong dòng đời. Những dòng thơ trên vẫn còn nguyên vẹn ý nghĩa lắm thay!

Tôi đọc bài này lần đâu khi mới độ mươi tuổi, nên chỉ nhớ được vài câu. Nay tìm được nguyên vẹn, lấy làm hạnh phúc lắm, vội chia xẻ cùng các bạn. Vội vàng hấp tấp chắc không tránh được sai sót mong các bạn lượng thứ nhé.






8 nhận xét:

  1. Giá mà bác Thọ làm bài thơ trên biên cương HÀ GIANG, LẠNG SƠN, CAO BẰNG thì chắc sẽ hay hơn nữa...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. bai tho tren viet 2/1982 khi tham linh tren deo khau chia huyen phuc hoa cao bang

      Xóa
  2. Điểm tựa giờ đây đang rất cần và rất quan trọng là điểm tựa cho Trường Sa, Hoàng Sa, điểm tựa biên giới phía Bắc. BIển Đông đang bị quân thù giày xéo đang lần lần cướp đoạt. Thế hệ lãnh đạo của Bác Lê Đức Thọ và nhân dân đã lập nên võ công oanh liệt trận biên giới Việt Trung 1979 và biên giới Tây Nam tiêu diệt bọn diệt chủng Khơ Me Đỏ. Thế kỷ 21 này đây đất nước đang rất cần những nhà lãnh đạo kiệt xuất như Bác Lê Đức Thọ và người dân kiên cường như lớp Cha Anh ngày ấy.

    Trả lờiXóa
  3. Khau Liêu, Khau Chỉa, Khau Mòn là ba điểm chốt của bộ đội tại biên giới Cao Bằng bạn nhé

    Trả lờiXóa
  4. bài thơ này không phải làm khi đi thăm đồn Cha Lo mà Bác viết vào năm 1982 khi đi thăm bộ đội ở chốt Khau Chỉa thuộc huyện Phục Hòa - tỉnh Cao Bằng. Tháng 2 năm 1979, nơi đây diễn ra trận chiến đấu hết sức ác liệt của quân và dân ta ngăn chặn bọn bành trướng Trung Quốc xâm lược

    Trả lờiXóa
  5. Bài thơ lúc đầu chỉ đến câu "Còn khó khăn nào hơn thế nữa không anh…" in trên tạp chí Văn nghệ quân đội. Về sau Bác mới thêm vào 2 khổ sau

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. vaanx còn thiếu một số câu, rất tiếc không lưu lại được đầy đủ.

      Xóa
  6. Cám ơn bác Thọ. Bác rất hiểu người lính.

    Trả lờiXóa